اینکوترمز یا اصطلاحات تجاری بین‌المللی (International Commercial Terms) شامل مجموعه‌ی از پیش تعریف شده‌ای از اصطلاحات تجاری است که توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی در رابطه با قوانین تجاری بین‌المللی منتشر می‌شود. از این اصطلاحات به شکل گسترده در تراکنش‌ها و معاملات تجارت بین‌المللی استفاده شده و استفاده از آنها توسط نمایندگان تجاری، دادگاه‌ها، و همچنین وکلای بین‌المللی تشویق می‌شود. قواعد اینکوترمز در اصل با هدف منتقل کردن ساده وظایف، هزینه‌ها، و ریسک‌های مرتبط با حمل و نقل بین‌المللی و تحویل کالاها ایجاد شده و شامل مجموعه‌ای از اصطلاحات تجاری 3 کلمه‌ای است.
قواعد اینکوترمز توسط دولت‌ها، مقامات قضایی، و فعالان تجاری در سراسر جهان برای تفسیر پر استفاده‌ترین اصطلاحات تجارت بین‌المللی کاربرد دارد. آنها با هدف کاهش یا حذف ابهاماتی که به واسطه استفاده از زبان‌های گوناگون در کشورهای مختلف پیش می‌آیند ایجاد شده اند. به همین دلیل اغلب در قراردادهای فروش بین‌المللی از آنها استفاده می‌شود. اولین سند منتشره از اصطلاحات تجاری بین‌المللی در سال 1923 منتشر شده است، و اولین سندی که با عنوان اینکوترمز منتشر شده مربوط به سال 1936 است.
چه کسی قوانین اینکوترمز را منتشر می کند؟
اتاق بازرگانی بین‌الملل (International Chamber of Commerce) که به اختصار به آن ICC گفته می‌شود از زمان تاسیسش در سال 1919 تاکنون متعهد به تسهیل تجارت بین‌المللی بوده است.
شیوه‌های مختلف باربری و تفاسیر گوناگون حقوقی بین معامله گران در سراسر جهان سبب شده تا مجموعه‌ای از قوانین و دستورالعمل‌های مشترک برای پیشگیری از هرگونه نزاع و اختلاف نظر ایجاد شود.
ICC برای پیشگیری از اختلافات احتمالی و در پاسخ به چنین مشکلاتی، اولین قوانین Incoterms را در سال 1936 منتشر کرد. از آن زمان تاکنون این قوانین حفظ و توسعه یافته و گاهی براساس مسائل روز بازرگانی دستخوش تغییر می‌شود. اینکوترمز تا به حال چندین بار اصلاح و آپدیت شده است. این تغییرات و آپدیت‌ها در سال‌های ۱۹۵۳، ۱۹۶۷، ۱۹۷۶، ۱۹۸۰، ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰ و ۲۰۲۰ صورت گرفته است.
درست زمانی که مسئولان سازمان تجارت جهانی از انتشار قوانین اینکوترمز 2020 ابراز خوشحالی کردند، ICC صدمین سالگرد خود را در سال 2019 جشن گرفت.
گفتنی است که ایجاد تغییرات در این اساسنامه و جدیدترین ویرایش قوانین اینکوترمز، به نفع تجارت بین‌المللی است و به آماده سازی تجارت جهانی در آینده کمک شایانی خواهد کرد.
از کجا می‌توان با قوانین اینکوترمز 2020 آشنا شد؟
امروزه اینکوترمز در بستر جدید تجارت الکترونیک ICC در دو قالب چاپی و دیجیتالی در دسترس است. همچنین برای دسترسی آسان‌تر به این قوانین فارغ از هر نژاد و ملیتی، نسخه‌های جدید آن به تقریبا 29 زبان ترجمه شده اند که زبان فارسی نیز از این قضیه مستثنی نیست.
قوانین اینکوترمز 2020 که در یک ژانویه همین سال منتشر شدند، برای اولین بار توسط دکتر کوروش جعفرپور وکیل پایه یک دادگستری و عضو هیئت علمی دانشگاه به فارسی بازگردانده شد.
همچنین گفتنی است که کمیته‌های ملی ICC برای معرفی این قوانین، به راه اندازی رویدادهای مختلف و سمینارهای آموزشی در سراسر جهان می‌پردازند. آکادمی اتاق بازرگانی بین‌الملل نیز گاهی دوره‌های آنلاینی را همراه با ارائه گواهینامه مبنی بر همین موضوع برگزار می‌کند.
لازم است هر تاجری با این قوانین آشنا باشد چرا که آشنایی با قوانین اینکوترمز باعث جلوگیری از هزینه‌های هنگفت برای واردات کالا و همچنین مانع اتلاف وقت می‌شود. علاوه بر این با وجود این قوانین راحت تر و بدون اختلاف می توانند با تاجران دیگر کشورها وارد تجارت شوند. این تجارت‌ها و ارسال کالا میتواند از طریق ترانزیت بار صورت گیرد.
قواعد اینکوترمز چه مواردی را شامل می‌شوند؟
موضوعات اصلی مورد بحث در قواعد اینکوترمز بسیار گسترده هستند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به هزینه‌ها، تعهدات قراردادی و ریسک‌ها اشاره کرد.
به طور کلی، قواعد اینکوترمز شامل مباحث زیر می‌باشند:
- حدود مسئولیت طرفین را تعیین می‌کنند؛
- هزینه‌های هر دو طرف قرارداد را تعیین می‌کنند؛
- ریسک‌های محتمل تجاری موجود بین خریدار و فروشنده را مشخص می‌نمایند؛ و
- از بروز اختلافات ناشی از تفسیر نادرست اصطلاحات بکار رفته در قراردادهای تجاری جلوگیری می‌نمایند.
به عبارت دیگر، قواعد اینکوترمز وارد رشته‌های مختلفی از بازرگانی از قبیل حمل کالا، ترخیص کالا، صادرات، واردات، تعیین مسئولیت پرداخت و تعیین ریسک حمل و نقل کالا در مراحل مختلف انتقال کالا شده‌اند.
اصطلاحات تعریف شده در اینکوترمز
برخی از اصطلاحات در اینکوترمز معنای متفاوتی دارند. اصطلاحات اینکوترمز به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- اصطلاحات اینکوترمز مناسب برای انواع روش‌های حمل
- اصطلاحات اینکوترمز مناسب باربری دریایی و کشتیرانی
در ادامه پیش از معرفی اصطلاحات اینکوترمز مناسب برای انواع روش‌های حمل مخصوصا حمل و نقل دریایی، به معرفی مفاهیم کلی بسیار مهم در آن می‌پردازیم. بعضی از مهم‌ترین اصطلاحات اینکوترمز شامل موارد زیر می‌شود:
- Delivery: یا تحویل، نقطه‌ای در معامله است که ریسک از بین رفتن یا آسیب کالاها از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود.
- Arrival: یا تحویل، نقطه‌ای که در آن هزینه حمل پرداخت می‌شود.
- Free: فروشنده متعهد می‌شود که کالاها را به نقطه‌ای برساند که از آنجا مورد حمل و نقل قرار گیرند.
- Carrier: هر فردی که در قرارداد حمل و نقل، وظیفه حمل و نقل با قطار، جاده، هوا، دریا، رودخانه یا ترکیبی از این روش‌ها را بر عهده می‌گیرد.
- Freight Forwarder: شرکتی که قرارداد باربری بسته یا در آن مشارکت می‌کند.
- Terminal: هر محل سرپوشیده یا غیر سرپوشیده مثل انبار، پارکینگ، گاراژ کانتینرها یا ترمینال بار جاده‌ای، ریلی، یا هوایی.
- To clear for export: دریافت گواهی ترخیص صادراتی بار و گرفتن جواز صادرات.
چرا از قوانین Incoterms در تجارت بین المللی استفاده کنیم؟
اگرچه بندهای دیگری مثل Harmonised Tariff Schedule در ایالت متحده آمریکا برای تجارت جهانی در سراسر جهان وجود دارد، هیچکدام به اندازه قوانین اینکوترمز مورد قبول عموم در سطح بین‌المللی قرار نگرفته اند!
همچنین برخلاف سیاست‌های تجاری در سطح ملی، این قوانین جهانی هستند و وضوح و قابلیت پیش بینی مسائل تجاری روز را فراهم می‌کنند.