بیجک
بیجک در اصل یک کلمه هندی است. این کلمه در گذشته در سیستم حمل و نقل کشور هند مورد استفاده قرار می‌گرفت و امروزه کاربردی مشابه به کلمه بارنامه دارد. امروزه کلمه بیجک در کشور ما به معنای یک رسید است که راننده، شرکت باربری، دریافت کننده و فروشنده بر اساس آن رسمیت پیدا می‌کنند.
در واقع برای پاسخ به سوال « بیجک چیست » به صورت خلاصه می‌توانیم بگوییم که بیجک سندی است که فروشنده برای خریدار صادر می‌کند. در گمرک الکترونیک بیجک گمرکی به معنای پروانه سبز در سیستم قدیمی است. باری که دارای بیجک باشد مراحل گمرکی را به اتمام رسانده است.
در گمرک الکترونیک امروزی، بیجک گمرکی به منزله پروانه سبز سیستم قبلی گمرک است و به معنای اتمام مراحل گمرکی ترخیص کالا است. در واقع بیجک گمرکی، آخرین مرحله و شرط خروج کالا از گمرک است و در تمام فرآیندها و رویه‌های گمرک، اعم از واردات کالا، صادرات کالا، ترانزیت و… وجود دارد. به عبارت دیگر، شرط خروج کالا از گمرک، صدور بیجک گمرکی است. بیجک گمرکی توسط متصدی صدور بیجک در درب خروج گمرک صادر می‌شود.
به همراه داشتن بیجک گمرکی
همراه داشتن بیجک گمرکی از لحظه خارج شدن کالا تا زمان تخلیه کالا در انبار صاحب کالا ضروری است؛که راننده ان را همراه خود داشته باشد به این حالت که در مسیر گمرک تا انبار، در صورتی که راننده بیجک گمرکی را همراه خود نداشته باشد توسط نیروی انتظامی قابل ردگیری می باشد و علت دیگر این است که برای جلوگیری از قاچاق کالا نیز همراه داشتن بیجک گمرکی الزامی می باشد .
افرادی که به تجارت مشغول هستند، با قوانین و مقررات مربوط به واردات و صادرات کالا آشنا هستند. اکثر این افراد این را می دانند که برای شروع کار در زمینه صادرات و واردات کالا، فقط داشتن سرمایه کافی و لازم نیست، شما برای این که بتوانید تجارت موفقی داشته باشید باید با تمام امور و قوانین بازرگانی آشنا لازم را داشته باشید تا بتوانید در این زمینه به خوبی فعالیت کنید.
زمان استفاده از بیجک گمرکی
بیجک هنگامی مورد استفاده قرار می‌گیرد که قصد ترخیص کالاهای موجود در انبار را داشته باشید.
به منظور ترخیص کالا می‌توانید قبض انبار، که تمام مشخصات کالا در آن ذکر شده است را، تحویل گرفته و اقدامات لازم برای ترخیص کالا را انجام دهید.
برای این امر می‌توانید به اداره گمرک مراجعه کرده و بیجک گمرکی مورد نیاز برای کالاهای خود را به دست آورید. حال می‌توانید با سندی که در دست دارید ثابت کنید این کالاها متعلق به شما است و به راحتی اقدام به ترخیص کالا یا بارگیری نمایید.
فرق قبض انبار گمرکی با بیجک گمرکی
قبض انبار سندی است که تحویل گیرنده کالا به موجب آن، تحویل یا رسید کالا را با مشخصات خاصی از تحویل گیرنده در تاریخ ورود مشخصی گواهی می‌دهد. سند قبض انبار، مهم‌ترین سند در برابر مالکیت کالا در گمرک است.
با توجه به قوانین امور گمرک و آیین نامه اجرایی آن، هر کالایی که به اماکن گمرکی و یا انبارهای گمرک تحویل داده شود، باید در دفاتر مربوط به انبار ثبت شود و قبض انبار جداگانه صادر و به فردی که تحویل دهنده کالا است داده شود.
قبض انبار شامل موارد زیر می‌شود:
* نام صاحب کالا
* نام شرکت حمل
* نوع کالا
* وزن کالا
* نوع بسته بندی
* تاریخ ورود به مرز
* تاریخ تخلیه در انبار
* تعداد بسته‌ها
* مشخصات کانتین
* ایرانی یا خارجی بودن وسیله حمل
* شماره قبض انبار
* انبار نگهداری
* شرایط تخلیه
* محل نگهداری کالا در انبار گمرک
* مدت زمان نگهداری کالا در انبار
انواع قبض انبار گمرکی
قبض انبار گمرکی انواع مختلفی دارد که عبارت‌اند از:
* قبض انبار اولیه
در زمان ورود کالا به انبار گمرک، سازمان بنادر و کشتیرانی، انبارهای عمومی و انبارهای اختصاصی، به استناد مشخصات کالا در اسناد خرید، حمل و اوراق تالی به وسیله انباردار صادر می‌شود.
* قبض انبار تفکیکی
در مواقعی که کالا گروپاژی باشد، یا قسمتی از کالای موضوع قبض انبار اولیه به دلایلی غیر قابل ترخیص تشخیص داده شود، پس از ترخیص کالای مجاز برای مابقی کالاهایی که غیر قابل ترخیص می‌باشند قبض انبارتفکیکی به نام آورنده یا صاحب کالا صادر می‌شود.
* قبض انبار قابل معامله
برعکس قبض انبار اولیه و تفکیکی که غیرقابل واگذاری هستند، این نوع قبض انبار با رعایت قوانین مربوطه قابل خرید و فروش است، که به علت اهمیت آن به بررسی بیشتری نیاز دارد.
مسیرهای گمرکی و صدور بیجک
بیجک‌های گمرکی در مسیرهای مختلف گمرکی، به دلیل انجام مراحل مختلف و معیارهای مختلف برای بازرسی و ترتیب دادن معاملات، ممکن است با تأخیرات و مراحل مختلفی صادر شوند. در ادامه توضیحاتی درباره هر یک از مسیرهای سبز، زرد و قرمز گمرکی و مراحل صدور بیجک در هر یک ارائه می‌شود:
مسیر سبز گمرکی:
در این مسیر، معمولاً محموله‌هایی که اطلاعات کامل و دقیقی در مورد آن‌ها وجود دارد و احتمال وجود مشکلات و ایرادات کم است، قرار می‌گیرند.
بیجک گمرکی معمولاً به سرعت و بدون تأخیر ارسال می‌شود پس از اتمام مراحل ترتیب دادن معاملات و پرداخت هزینه‌های مربوطه.
این محموله‌ها ممکن است بدون نیاز به بازرسی دقیق و تأییدهای بیشتر از گمرک عبور کنند.
مسیر زرد گمرکی:
در این مسیر، معمولاً محموله‌هایی که نیاز به بررسی بیشتری دارند یا اطلاعات کاملی در مورد آن‌ها در دسترس نیست، قرار می‌گیرند.
بعد از دریافت مجوزهای مورد نیاز و انجام مراحل کارشناسی و بازرسی، بیجک گمرکی صادر می‌شود.
این محموله‌ها ممکن است با تأخیرات کوچکتری نسبت به مسیر سبز عبور کنند ولی نیاز به مراقبت بیشتری دارند.
مسیر قرمز گمرکی:
در این مسیر، معمولاً محموله‌هایی که احتمال وجود مشکلات یا ایرادات جدی دارند، قرار می‌گیرند.
بعد از انجام تمامی مراحل بازرسی دقیق و ارزیابی کامل، بیجک گمرکی صادر می‌شود.
این محموله‌ها ممکن است با تأخیرات زیادی مواجه شوند و نیاز به بررسی و بررسی دقیق‌تری دارند تا از هر گونه خطری جلوگیری شود.
بنابراین، مسیر و مراحل مختلفی برای صدور بیجک گمرکی وجود دارد که به ویژگی‌ها و شرایط مختلف هر محموله بستگی دارد.